Cost of Education in India

Cost of Education in India : तुम्ही तुमच्या मुलाला बालवाडीत दाखल करू इच्छिता? किंवा तुमचे मूल प्राथमिक किंवा माध्यमिक शाळेसाठी तयार आहे का? किंवा कदाचित तो महाविद्यालयीन पदवीसाठी तयारी करत आहे?

पालक या नात्याने, जेव्हा तुमचे मूल शाळा किंवा महाविद्यालयासाठी तयार होते, तेव्हा तुम्ही सर्वप्रथम विचार केला पाहिजे की त्याचा प्रवेश किती महाग आहे. यामध्ये मासिक शुल्क आणि इतर संबंधित खर्चाचा समावेश आहे.

आपल्या मुलाच्या शिक्षणाबद्दल पालकांना काय वाटते?

भारतातील शिक्षणाच्या खर्चावर चर्चा करण्यापूर्वी, विशेषत: भारतात पालक आपल्या मुलाच्या शिक्षणाकडे कसे पाहतात याचा विचार करूया.

माझ्या अनुभवानुसार, पालक आपल्या मुलाच्या शिक्षणाबद्दल आणि भविष्याबद्दल खूप गंभीर असतात. भारतातील बहुतांश पालकांसाठी शिक्षणाला सर्वोच्च प्राधान्य आहे. ते इतर खर्चात कपात करू शकतात, परंतु त्यांच्या मुलाच्या शालेय शिक्षणाशी कधीही तडजोड करणार नाहीत.

काही पालक तर शाळेची फी भरण्यासाठी स्वतःच्या गरजांचा त्याग करण्यापर्यंत जातात. यावरून भारतीय पालक शिक्षणाला किती महत्त्व देतात हे लक्षात येते.

Cost of Education in India

भारतात शिक्षणाचा खर्च इतका का आहे?

आपल्या सर्वांना माहित आहे की भारतात शिक्षणाचा खर्च खूप जास्त आहे आणि तो अजूनही वाढत आहे. लोकसंख्येच्या मोठ्या वर्गाला प्राथमिक शिक्षणही परवडत नाही, उच्च शिक्षण सोडा.

याचे कारण सोपे आहे: प्रत्येक मुलासाठी मोफत आणि दर्जेदार शिक्षण सुनिश्चित करणारे कोणतेही धोरण सरकारकडे नाही. पायाभूत सुविधांच्या समस्याही आहेत. बऱ्याच शाळांमध्ये योग्य वर्गखोल्या आणि फर्निचरची कमतरता असते, मुले सहसा जमिनीवर बसतात. विद्यार्थी-शिक्षक गुणोत्तर खूप जास्त आहे आणि बरेच शिक्षक चांगले प्रशिक्षित नाहीत.

काही सरकारी शाळांमध्ये, शिक्षक नेहमी वर्गात शिकवत नाहीत आणि त्याऐवजी अतिरिक्त पैसे देऊन खाजगी शिकवणी देतात. याचा अर्थ पालकांना शाळेची फी आणि शिकवणी दोन्ही भरावे लागतात, त्यामुळे शिक्षण अधिक महाग झाले आहे.

Also Read : 10 Best Free Blog Sites in 2024

खाजगी विरुद्ध सरकारी शिक्षण

खाजगी आणि सरकारी शाळांमधील शिक्षणाची तुलना करूया. खाजगी शाळा सामान्यत: चांगल्या दर्जाचे शिक्षण देतात, परंतु ते खूप महाग असतात. अगदी बालवाडीची फी देखील जास्त आहे, त्यामुळे खाजगी महाविद्यालयांमध्ये उच्च शिक्षणासाठी किती खर्च येतो याची कल्पना करू शकता.

दुसरीकडे, सरकारी शाळा आणि महाविद्यालये खूपच कमी शुल्क आकारतात, परंतु शिक्षणाचा दर्जा अनेकदा खराब असतो. सरकारी शाळांमधील शिक्षक नियमितपणे वर्गांना उपस्थित राहू शकत नाहीत कारण जबाबदारी नसते.

त्यामुळे पुरेसे पैसे असलेले पालक खासगी शाळा निवडतात, तर ज्यांना परवडत नाही ते आपल्या मुलांना सरकारी शाळेत पाठवतात.

भारतातील प्राथमिक, माध्यमिक आणि उच्च शिक्षणाचा खर्च

येथे काही खर्च अंदाज आहेत:

• खाजगी शाळेतील बालवाडी आणि प्राथमिक शाळेसाठी, दरमहा सुमारे 1500 ते 2000 रुपये खर्च येतो. प्रारंभिक ठेव देखील आहे, जी खूप जास्त असू शकते.
• सरकारी शाळांमध्ये खासगी शाळांच्या तुलनेत फी 6 ते 7 पट कमी आहे.
• माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शाळांसाठी, खाजगी शाळांना दरमहा सुमारे 3000 ते 4000 रुपये, तर सरकारी शाळा 1000 ते 1500 रुपये शुल्क आकारतात.
• अभियांत्रिकी किंवा वैद्यकीय अभ्यासक्रमांसारख्या उच्च शिक्षणासाठी, खर्च खूप जास्त आहे. अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमासाठी प्रति सेमिस्टर 50,000 ते 70,000 रुपये खर्च येऊ शकतो. एमबीबीएसची पदवी 10,000 ते 15,000 रुपयांपर्यंत असू शकते. 10 लाख ते 20 लाख रुपये. त्याचप्रमाणे एमबीएचा खर्चही लाखांत जाऊ शकतो.

उच्च शिक्षण सामान्यतः खाजगी संस्थांद्वारे दिले जाते, परंतु काही सरकारी महाविद्यालये आहेत जिथे शुल्क तुलनेने कमी आहे.

Cost of Education in India

परदेशाच्या तुलनेत भारतातील शिक्षणाचा खर्च

भारतातील शिक्षणाचा खर्च इतर देशांशी तुलना केल्यास तो अभ्यासक्रमावर अवलंबून असतो. भारतात उपलब्ध नसलेले काही कोर्स यूएसए किंवा यूके सारख्या ठिकाणी खूप महाग असू शकतात. तथापि, भारतात सहज उपलब्ध असलेल्या अभ्यासक्रमांना परदेशात तितका खर्च येत नाही कारण विद्यार्थी त्यांचा येथे अभ्यास करण्यास प्राधान्य देतात.

भारतात शिकण्याचा एक फायदा असा आहे की महाविद्यालयात शिकत असताना विद्यार्थ्यांना सहसा काम करावे लागत नाही. परंतु परदेशात विद्यार्थ्यांना फी आणि राहण्याचा खर्च भागवण्यासाठी अनेकदा काम करावे लागते. एकूणच, भारतातील शिक्षणाचा खर्च परदेशाच्या तुलनेत कमी आहे.

Also Read : 10 Best Free Blog Sites in 2024

शिक्षणाचा खर्च कसा कमी करता येईल

पालक या नात्याने, तुमच्या मुख्य चिंतेपैकी एक म्हणजे शिक्षणाचा खर्च कसा कमी करायचा. शैक्षणिक कर्ज घेणे हा एक चांगला पर्याय आहे. सरकारी आणि खाजगी अशा अनेक बँका शैक्षणिक कर्ज देतात. एचडीएफसी आणि आयसीआयसीआय सारख्या खाजगी बँकांकडे उत्तम कर्ज पॅकेजेस आहेत. त्यांच्या ऑफरबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी तुम्ही त्यांच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता.

जर तुम्हाला तुमच्या पाल्याला उत्तम शिक्षण द्यायचे असेल तर अगोदर नियोजन करणे गरजेचे आहे.

औपचारिक शिक्षणाशिवाय भविष्य कसे घडवायचे

आपण खरोखर औपचारिक शिक्षण घेऊ शकत नसल्यास, इतर पर्याय आहेत. शाळा आणि महाविद्यालये औपचारिक शिक्षण देत असताना, तुम्ही तुमच्या मुलाला अशा भविष्यासाठी तयार करू शकता जिथे औपचारिक शिक्षणाची कमी गरज आहे.

उदाहरणार्थ, तुमचे मूल एखादा छोटासा व्यवसाय सुरू करू शकते, जेथे औपचारिक शिक्षणापेक्षा वास्तविक जीवनाचा अनुभव अधिक महत्त्वाचा असतो. अशा प्रकारे, तुम्ही उच्च शिक्षणाच्या उच्च खर्चात बचत करू शकता आणि तरीही तुमच्या मुलाचे चांगले भविष्य सुरक्षित करू शकता.