7Cs of Effective Communication and Their Importance

7Cs of Effective Communication and Their Importance : संवाद म्हणजे विचार, कल्पना, शब्द आणि जेश्चर शेअर करणे. “कम्युनिकेशन” हा शब्द लॅटिन शब्द “कम्युनिस” पासून आला आहे, ज्याचा अर्थ “सामान्य” आहे. यामध्ये लोक एकमेकांशी संवाद साधतात आणि सामायिक समजूतदारपणापर्यंत पोहोचतात, एकतर तात्पुरते किंवा कायमचे.

Oxford Concise Dictionary नुसार संवाद म्हणजे माहितीची देवाणघेवाण. देशांमधील, राजकीय भाषणांमध्ये, व्यावसायिक संघटनांमध्ये किंवा वर्गात, संवाद आवश्यक आहे. वेळ, ऊर्जा वाचवण्यासाठी आणि इच्छित परिणाम साध्य करण्यासाठी, संवाद प्रभावी असणे आवश्यक आहे.

1952 मध्ये, स्कॉट एम. कटलिप आणि ॲलन एच. सेंटर यांनी त्यांच्या प्रभावी जनसंपर्क या पुस्तकात सेव्हन Cs ऑफ इफेक्टिव्ह कम्युनिकेशन (7C) ची कल्पना मांडली. स्पष्ट, बरोबर, पूर्ण, ठोस, संक्षिप्त, विचारशील आणि विनम्र संवादासाठी 7C ची भूमिका.

ही तत्त्वे इतरांना तुमचा संदेश समजण्यास मदत करणाऱ्या मार्गाने संवाद साधण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे आहेत. या नियमांचा वापर करून, लोक इतरांना त्यांच्या वैयक्तिक किंवा संस्थात्मक उद्दिष्टांसाठी प्रभावीपणे प्रभावित करू शकतात.

7Cs of Effective Communication

संप्रेषणाचे 7C आहेत:

१. स्पष्ट

संप्रेषण करताना, आपल्या शब्दांसह स्पष्ट व्हा. प्राप्तकर्त्याला संदेशाचा उद्देश सहज समजला पाहिजे. तुम्ही मेसेज का पाठवत आहात हे स्पष्ट करा आणि शब्दजाल किंवा अती क्लिष्ट भाषा वापरणे टाळा.

स्पष्ट संप्रेषणामुळे गृहीतके आणि गोंधळ दूर होतो, ज्यामुळे श्रोत्याला तुमच्या संदेशावर लक्ष केंद्रित करता येते. पोप जॉन पॉल II यांनी प्रसिद्ध म्हटल्याप्रमाणे, “तुम्ही कशाबद्दल बोलत आहात ते जाणून घ्या.”

२. बरोबर

तुम्ही संप्रेषण करत असलेली प्रत्येक गोष्ट अचूक असल्याची खात्री करा. चुकीची माहिती ऐकणाऱ्याचे लक्ष विचलित करू शकते आणि तुमची विश्वासार्हता खराब करू शकते. नेहमी विश्वसनीय डेटा वापरा आणि तुमच्या विधानांना तथ्यांसह समर्थन द्या.

उदाहरणार्थ, ज्या कंपनीला आपली उत्पादने प्रभावीपणे बाजारात आणायची आहेत त्यांनी हे सुनिश्चित केले पाहिजे की तिचे प्रतिनिधी वेगवेगळ्या बाजारपेठेतील उत्पादनांबद्दल अचूक माहिती देतात.

३. पूर्ण

तुमचा संदेश पूर्ण असावा, प्राप्तकर्त्याला समजण्यास मदत करण्यासाठी सर्व आवश्यक माहिती प्रदान करेल. हे संवाद सुलभ आणि प्रभावी बनवते.

उदाहरणार्थ, शिक्षकाने विद्यार्थ्यांच्या प्रश्नांची पूर्ण उत्तरे दिली पाहिजेत जेणेकरून त्यांना विषय समजला असेल. लिखित संप्रेषणांमध्ये, तुमच्या संदेशाचे समर्थन करण्यासाठी अतिरिक्त संसाधने प्रदान करा, जसे की दुवे किंवा FAQ.

also read : The Complete Guide to Responding to – How Are You?

४. ठोस

तुमचा संदेश ठोस आणि विशिष्ट करा. प्रेक्षकांना तुमच्या संदेशाची प्रासंगिकता दर्शविण्यासाठी उदाहरणे वापरा. अस्पष्ट किंवा सामान्य विधानांपेक्षा ठोस संदेश अधिक प्रभावी असतात.

उदाहरणार्थ, कारची चर्चा करताना, त्याचा वेग आणि गॅस मायलेज यासारख्या विशिष्ट वैशिष्ट्यांवर लक्ष केंद्रित करणे इतर कारशी सामान्य तुलना करण्यापेक्षा अधिक प्रभावी होईल.

7Cs of Effective Communication

५. थोडक्यात

तुमचे संप्रेषण संक्षिप्त आणि मुद्देसूद ठेवा. प्रेक्षकांना गोंधळात टाकणारे अनावश्यक तपशील टाळा. जेव्हा प्राप्तकर्ता तपशीलवार माहितीपेक्षा वेळेला अधिक महत्त्व देतो तेव्हा संक्षिप्त असणे विशेषतः महत्वाचे आहे.

स्पष्ट, मौल्यवान माहिती पटकन वितरित करणे हा संवाद साधण्याचा एक प्रभावी मार्ग आहे आणि सकारात्मक छाप सोडतो.

६. विचारशील

तुमचे संदेश तार्किक आणि सुसंगत असल्याची खात्री करा. त्यांना अर्थ प्राप्त झाला पाहिजे आणि तुमच्या कल्पना शेअर करताना तुम्ही आत्मविश्वासाने आणि स्पष्ट असले पाहिजे.

उदाहरणार्थ, एक मजबूत भावनिक संबंध निर्माण करण्यासाठी आणि त्यांचा संदेश अधिक प्रभावी करण्यासाठी राजकीय नेते सहसा लोकांच्या गरजा आणि चिंतांवर लक्ष केंद्रित करतात.

७. नम्र

संप्रेषणातील सौजन्य म्हणजे सभ्य, आदरणीय आणि विचारशील असणे. तुम्ही ज्या व्यक्तीशी बोलत आहात त्या व्यक्तीबद्दल तुमची काळजी आहे हे दाखवण्यासाठी दयाळू आणि सत्य शब्द वापरा.

नेहमी प्रेक्षकांचा दृष्टीकोन विचारात घ्या आणि तुमचा संदेश त्यांच्याशी कनेक्ट होईल अशा प्रकारे तयार करा. विचारशील असण्याने सकारात्मक नातेसंबंध निर्माण करण्यात आणि समजूतदारपणा वाढण्यास मदत होते.

also read : The Complete Guide to Responding to – How Are You?

प्रभावी संप्रेषणाच्या 7C चे महत्त्व

संदेश पाठवताना किंवा माहिती सामायिक करताना संप्रेषणाचे 7C चेकलिस्ट म्हणून काम करतात. ही मार्गदर्शक तत्त्वे विशेषतः औपचारिक संप्रेषणांसाठी उपयुक्त आहेत, जसे की ईमेल किंवा व्यवसाय चर्चा, जेथे स्पष्टता आणि अचूकता महत्त्वाची आहे.

जरी 7C भावनिक किंवा प्रेरक संवादासाठी आदर्श नसले तरी तुमचे मुख्य मुद्दे समजले आहेत याची खात्री करण्यासाठी ते प्रभावी आहेत. ते विशेषतः व्यवसाय-संबंधित संभाषणांसाठी किंवा लिखित संप्रेषणांसाठी उपयुक्त आहेत, प्रत्येकजण एकाच पृष्ठावर असल्याची खात्री करून.

प्रेरक संप्रेषण किंवा अंतःकरण आणि मन जिंकण्याच्या उद्देशाने भाषणांसाठी, कथाकथन किंवा मोनरोचा प्रेरित क्रम यासारखी इतर तंत्रे अधिक योग्य असू शकतात. तथापि, 7C हे सुनिश्चित करतात की संवाद स्पष्ट, संक्षिप्त आणि आदरपूर्ण आहेत.

निष्कर्ष

संस्था, व्यवसाय आणि जनसंपर्क यासह विविध क्षेत्रात प्रभावी संवाद महत्त्वाची भूमिका बजावते. संवादाचे 7C विचारांच्या स्पष्ट आणि आदरपूर्ण देवाणघेवाणीला प्रोत्साहन देऊन एक चांगला समाज निर्माण करण्यात मदत करतात.

प्रसिद्ध राजकारणी अनेकदा स्पष्ट, खात्रीशीर आणि त्रुटीमुक्त अशा प्रकारे बोलतात. जसे नेल्सन मंडेला म्हणाले होते, “जर तुम्ही एखाद्या माणसाशी त्याला समजत असलेल्या भाषेत बोललात तर ते त्याच्या डोक्यात जाते.”

7C समजून घेणे आणि कनेक्शन मजबूत करणे, संप्रेषण अधिक प्रभावी आणि अर्थपूर्ण बनवणे.